Hà Nội Giữa lòng Hà Nội hôm nay, nơi phố xá rộn ràng và thời gian dường như trôi vội, vẫn còn đó một gò đất trầm mặc, lặng lẽ ghi dấu một trang vàng lịch sử. Gò Đống Đa cái tên nghe thân thuộc như chính mảnh đất nghìn năm văn hiến, là nơi từng chứng kiến chiến thắng oanh liệt của nghĩa quân Tây Sơn, khi cờ đào tung bay giữa khói lửa kinh thành mùa xuân Kỷ Dậu 1789.
1. Giới thiệu chung về Gò Đống Đa
Gò Đống Đa tọa lạc tại phường Quang Trung, quận Đống Đa, Hà Nội cách trung tâm thành phố khoảng 5km. Đây là di tích lịch sử gắn liền với chiến thắng Đống Đa của nghĩa quân Tây Sơn do vua Quang Trung (Nguyễn Huệ) chỉ huy, đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược vào dịp Tết Nguyên Đán năm 1789.
Nơi đây là một khu di tích – công viên văn hóa lịch sử, nơi nhân dân và du khách đến tưởng niệm, tìm hiểu lịch sử và tham gia các lễ hội truyền thống đầu xuân hằng năm.
2. Dấu ấn hào hùng của chiến thắng Đống Đa
Sau khi vua Lê Chiêu Thống cầu viện nhà Thanh, 29 vạn quân xâm lược đã tràn vào Thăng Long cuối năm 1788. Trong tình thế nguy cấp, vua Quang Trung chỉ trong 5 ngày đêm thần tốc hành quân từ Phú Xuân (Huế) ra Bắc, đánh tan các cứ điểm địch từ Hà Hồi, Ngọc Hồi đến Đống Đa.
Ngày mùng 5 Tết Kỷ Dậu (tức 30/1/1789), tại đây, nghĩa quân Tây Sơn đánh tan đạo quân chủ lực của tướng Tôn Sĩ Nghị, khiến hắn phải bỏ chạy về nước.
Theo truyền thuyết và sử sách, Đống Đa là nơi quân Tây Sơn chôn xác quân Thanh thành từng đống, từ đó hình thành nên những gò đất còn tồn tại đến ngày nay. Đó cũng là nguồn gốc tên gọi “Đống Đa” – mang ý nghĩa “những đống đất ở làng Đa Hòa” (nay thuộc quận Đống Đa, Hà Nội).
3. Không gian di tích Gò Đống Đa ngày nay
Khu di tích lịch sử nổi tiếng này hiện rộng khoảng 6.000m², là một quần thể văn hóa – lịch sử đặc biệt giữa lòng Hà Nội, nơi ghi dấu chiến thắng lẫy lừng của nghĩa quân Tây Sơn vào mùa xuân năm Kỷ Dậu (1789). Không gian nơi đây gồm nhiều hạng mục quan trọng:
- Gò đất nguyên bản
Nằm giữa công viên xanh mát, gò đất cao được bảo tồn nguyên vẹn, mang dấu tích từ hơn 200 năm trước. Dưới chân gò là bia đá khắc ghi chiến tích, tượng binh sĩ Tây Sơn sừng sững, và những hàng cờ phướn bay rợp trời mỗi dịp lễ hội truyền thống đầu xuân.
- Tượng đài Quang Trung – Nguyễn Huệ
Tác phẩm điêu khắc ấn tượng bằng đồng, cao khoảng 10m, khắc họa chân dung oai hùng của vua Quang Trung cưỡi ngựa, tay cầm kiếm lệnh, ánh mắt kiên cường hướng về phía trước – tượng trưng cho lòng quả cảm và tinh thần bất khuất của dân tộc.
- Đền thờ vua Quang Trung
Tọa lạc ngay bên cạnh khu trung tâm, ngôi đền được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống, khói hương nghi ngút quanh năm. Đây là nơi người dân và du khách đến dâng hương tưởng niệm vị anh hùng áo vải lừng danh trong sử Việt. Đền nằm phía sau tượng đài, tạo nên một tổng thể trang nghiêm và đầy uy nghiêm.
- Nhà trưng bày hiện vật
Không gian trưng bày lưu giữ nhiều tư liệu quý: bản đồ, hình ảnh, hiện vật liên quan đến cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, chiến thắng Đống Đa và cuộc đời lẫy lừng của vị vua kiệt xuất Quang Trung.
- Không gian xanh thư giãn
Không chỉ là nơi tưởng niệm lịch sử, nơi đây còn là công viên sinh hoạt cộng đồng, với lối đi bộ, ghế đá, sân chơi cho trẻ em, cây xanh rợp bóng – mang lại sự thư thái, bình yên giữa nhịp sống đô thị hối hả.
4. Lễ hội Gò Đống Đa – Một nét đẹp văn hóa truyền thống
Hằng năm, vào ngày mùng 5 Tết Âm lịch, người dân Hà Nội lại nô nức kéo về Gò Đống Đa để tham dự Lễ hội chiến thắng Đống Đa – một trong những lễ hội tiêu biểu của Hà Nội đầu xuân.
Lễ hội gồm hai phần chính:
- Phần lễ: Dâng hương, tế lễ trang trọng tưởng nhớ công đức vua Quang Trung và nghĩa quân Tây Sơn.
- Phần hội: Diễn ra sôi nổi với các hoạt động như diễu hành rước kiệu, múa lân sư rồng, biểu diễn võ thuật Tây Sơn, các trò chơi dân gian và thi kể chuyện lịch sử.
Lễ hội không chỉ có giá trị tôn vinh lịch sử, mà còn góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.
5. Trải nghiệm đáng nhớ tại Gò Đống Đa Hà Nội
Gò Đống Đa không chỉ là một di tích lịch sử quan trọng mà còn là nơi lưu giữ tinh thần chiến thắng vang dội của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân Thanh dưới sự chỉ huy của vua Quang Trung. Đến đây, bạn sẽ có cơ hội:
Lắng nghe những câu chuyện lịch sử hào hùng qua phần thuyết minh sinh động, dễ hiểu – từ trận đánh “rồng cuộn hổ ngồi” đến cuộc hành quân thần tốc ra Bắc của nghĩa quân Tây Sơn.
Chụp ảnh lưu niệm bên tượng đài vua Quang Trung – công trình oai phong, mạnh mẽ giữa quảng trường rộng lớn, là điểm check-in không thể bỏ lỡ với những ai yêu mến lịch sử dân tộc.
Tham gia lễ hội Gò Đống Đa (mùng 5 Tết Âm lịch hằng năm) – nơi tái hiện khí thế hào hùng của chiến thắng Đống Đa qua các màn rước kiệu, múa lân, võ thuật cổ truyền và những nghi lễ đặc sắc mang đậm bản sắc Việt.
Tản bộ thư giãn giữa không gian công viên xanh mát, yên bình, nơi có những hàng cây cổ thụ rợp bóng và con đường lát đá dẫn lối vào khu di tích – một điểm dừng chân lý tưởng để tìm lại sự tĩnh lặng giữa lòng đô thị.
Tìm hiểu văn hóa – lịch sử dân tộc thông qua các hình ảnh, hiện vật, mô hình tái dựng trận chiến, trang phục nghĩa quân và nhiều tư liệu quý được trưng bày trong nhà truyền thống.
6. Hướng dẫn tham quan
Nếu bạn đang lên kế hoạch ghé thăm Gò Đống Đa để tìm hiểu lịch sử và tận hưởng không gian yên bình giữa lòng Hà Nội, dưới đây là một vài thông tin hữu ích giúp chuyến đi của bạn trở nên dễ dàng và trọn vẹn hơn:
Địa chỉ: Gò Đống Đa – số 1 Tây Sơn, phường Quang Trung, quận Đống Đa, Hà Nội
Giờ mở cửa: 7h00 – 17h00 hằng ngày
Giá vé: Miễn phí vào cửa
Cách đi:
- Gò Đống Đa nằm gần ngã tư Tây Sơn – Tôn Đức Thắng, rất dễ tìm.
- Các tuyến xe buýt đi qua: 02, 21A, 26, 27, 35.
- Gửi xe máy tại cổng công viên hoặc khu dân cư bên cạnh.
7. Gợi ý kết hợp tham quan gần Gò Đống Đa
Nằm tại vị trí thuận lợi ngay trung tâm thành phố, từ Gò Đống Đa bạn có thể dễ dàng kết hợp khám phá thêm nhiều địa điểm hấp dẫn khác như:
- Chùa Bộc – ngôi chùa linh thiêng, mang vẻ đẹp trầm mặc giữa lòng phố thị
- Văn Miếu – Quốc Tử Giám – biểu tượng của tinh thần hiếu học Việt Nam
- Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam – nơi hội tụ những tác phẩm nghệ thuật đầy giá trị
- Phố sách Nguyễn Xí – thiên đường dành cho người yêu sách, cách Gò Đống Đa chỉ vài phút di chuyển
- Ga Cát Linh – khu tập thể Trung Tự – không gian đậm chất Hà Nội xưa, lý tưởng cho những ai muốn “săn” ảnh vintage.
Cùng Tuốtz khám phá thêm nhiều địa điểm kỳ thú khác ở Việt Nam nhé!